3,4-methylenedioxymethamfetamine (MDMA) is een synthetische drug die de stemming en de waarneming (het bewustzijn van omringende objecten en omstandigheden) verandert. Het is chemisch vergelijkbaar met zowel stimulerende middelen als hallucinogenen en veroorzaakt gevoelens van verhoogde energie, plezier, emotionele warmte en een verstoorde zintuiglijke en tijdswaarneming.
MDMA was aanvankelijk populair in het nachtleven en op dansfeesten (“raves”) die de hele nacht duurden, maar de drug wordt nu door een bredere groep mensen gebruikt, die de drug vaker Ecstasy of Molly noemen.
Hoe gebruiken mensen MDMA?
Mensen die MDMA gebruiken, nemen het meestal in als capsule of tablet, hoewel sommigen het in vloeibare vorm slikken of het poeder snuiven. De populaire bijnaam Molly (informeel voor “moleculair”) verwijst vaak naar de zogenaamd “pure” kristallijne poedervorm van MDMA, die meestal in capsules wordt verkocht. Mensen die echter poeder of capsules kopen die als Molly worden verkocht, krijgen in werkelijkheid vaak andere drugs, zoals synthetische cathinonen (“badzouten”) (zie “Extra risico van MDMA”).
Sommige mensen gebruiken MDMA in combinatie met andere drugs, zoals alcohol of marihuana.
Welk effect heeft MDMA op de hersenen?
MDMA verhoogt de activiteit van drie hersenchemicaliën:
- Dopamine – produceert verhoogde energie/activiteit en werkt in het beloningssysteem om gedrag te versterken
- Norepinefrine – verhoogt de hartslag en de bloeddruk, wat vooral riskant is voor mensen met hart- en vaatproblemen
- Serotonine – beïnvloedt stemming, eetlust, slaap en andere functies. Het activeert ook hormonen die seksuele opwinding en vertrouwen beïnvloeden. De afgifte van grote hoeveelheden serotonine veroorzaakt waarschijnlijk de emotionele verbondenheid, opgewekte stemming en empathie die MDMA-gebruikers ervaren.
Andere gezondheidseffecten zijn onder meer:
- misselijkheid
- spierkrampen
- onvrijwillig tandenknarsen
- wazig zicht
- rillingen
- zweten
De effecten van MDMA houden ongeveer 3 tot 6 uur aan, hoewel veel gebruikers een tweede dosis nemen zodra de effecten van de eerste dosis beginnen te vervagen. In de loop van de week na matig gebruik van de drug kan iemand last krijgen van:
- prikkelbaarheid
- impulsiviteit en agressie
- depressie
- slaapproblemen
- spanning
- geheugen- en aandachtsproblemen
- verminderde eetlust
- verminderde interesse in en plezier in seks
Het is mogelijk dat sommige van deze effecten het gevolg zijn van het gecombineerde gebruik van MDMA met andere drugs, vooral marihuana.
Wat zijn andere gezondheidseffecten van MDMA?
Hoge doses MDMA kunnen het vermogen van het lichaam om de temperatuur te reguleren beïnvloeden. Dit kan leiden tot een piek in de lichaamstemperatuur, wat in sommige gevallen kan leiden tot lever-, nier- of hartfalen of zelfs de dood.
Omdat MDMA bovendien vertrouwen en verbondenheid kan bevorderen, kan het gebruik ervan – vooral in combinatie met sildenafil (Viagra®) – onveilig seksueel gedrag aanmoedigen. Dit verhoogt het risico op het oplopen of overdragen van hiv/aids of hepatitis.
Extra risico van MDMA
De risico’s van MDMA worden nog vergroot doordat pillen, capsules of poeders die als ecstasy en zogenaamd “pure” Molly worden verkocht, mogelijk andere drugs bevatten in plaats van of naast MDMA. Veel van de Molly die door de politie in beslag is genomen, bevat additieven zoals cocaïne, ketamine, methamfetamine, vrij verkrijgbare hoestdrank of synthetische cathinonen (“badzouten”). Deze stoffen kunnen extreem gevaarlijk zijn als iemand niet weet wat hij of zij gebruikt. Ze kunnen ook gevaarlijk zijn in combinatie met MDMA. Mensen die een dergelijke mix opzettelijk of onbewust combineren met andere middelen, zoals marihuana en alcohol, lopen mogelijk een nog groter risico op schadelijke gezondheidseffecten.
Is MDMA verslavend?
Onderzoeksresultaten over de verslavende werking van MDMA lopen uiteen. Experimenten hebben aangetoond dat dieren zichzelf MDMA toedienen – een belangrijke indicator voor het potentieel voor drugsmisbruik – hoewel in mindere mate dan bij sommige andere drugs, zoals cocaïne.
Sommige mensen melden tekenen van verslaving, waaronder de volgende ontwenningsverschijnselen:
- vermoeidheid
- verlies van eetlust
- depressie
- moeite met concentreren
Heeft MDMA waarde als therapie?
MDMA werd voor het eerst gebruikt in de jaren 70 als hulpmiddel bij psychotherapie (behandeling van psychische stoornissen met behulp van “gesprekstherapie”). De drug werd niet ondersteund door klinische studies (studies met mensen) of goedgekeurd door de Amerikaanse Food and Drug Administration. In 1985 bestempelde de Amerikaanse Drug Enforcement Administration MDMA als een illegale drug zonder erkend medicinaal gebruik. Sommige onderzoekers blijven geïnteresseerd in de waarde ervan in psychotherapie wanneer het onder zorgvuldig gecontroleerde omstandigheden aan patiënten wordt toegediend. MDMA wordt momenteel klinisch onderzocht als mogelijk hulpmiddel bij de behandeling van posttraumatische stressstoornis en angst bij terminaal zieke patiënten, en bij sociale angst bij autistische volwassenen.
Hoe kunnen mensen een behandeling krijgen voor een MDMA-verslaving?
Er zijn geen specifieke medische behandelingen voor MDMA-verslaving. Sommige mensen die een behandeling voor MDMA-verslaving zoeken, hebben baat gehad bij gedragstherapie. Wetenschappers hebben meer onderzoek nodig om te bepalen hoe effectief deze behandelingsoptie is voor MDMA-verslaving.